-
1 чужими руками жар загребать
-
2 кавалер
I ма) парлы танецта хатын-кыз, белән биюче ир кешеб) хатын-кызга аеруча илтифат күрсәтеп, аның кәефен табарга тырышучы ир кешеII м -
3 нетерпимый
-ая; -ое1) тузә (чыдый) алмаслык, түзеп (чыдап) торгысыз, түзеп (чыдап) тормаслык2) кеше [фикере] белән исәпләшмәүчән -
4 неуживчивый
-ая; -ое[кеше белән] тынышмаучан, сыешмаучан, тар холыклы, кеше белән тату тора алмаучан -
5 с
предлог; =со1) с род. п. ( откуда)...дан2) с род. п. (при указ. на жительство и т. п.)...ы,...дан килгән,...лы3) с род. п. (при обознач. лица, предмета, от к-рого берут что-л.)...дан,... башыннан4) с род. п. (при обознач. начального момента какого-л. действия и в сочет. "с... до")...дан,...дан алып,...дан бирле5) с род. п. (при помощи, каким-л. способом)...ып6) с род. п. ( с количественными словами)...да;... белән7) с род. п. (на основании чего-л.) белән8) с вин. п. (приблизительно, почти) чамасы, чаклы, хәтле, диярлек,...лап9) с тв. п. (при указ. на совместность) белән10) с тв. п. (при указ. на наличие чего-л. в чём-л., обладание чем-л.)...лы11) с тв. п. ( при обозначении явления или состояния)...ып12) с тв. п. (при указ. на лицо или предмет, на к-рые распространяется действие, состояние)• -
6 нарочный
мйомыш белән җибәрелгән кеше; атчабар ( әһәмиятле ашыгыч хәбәр яки йомыш белән җибәрелгән кеше) -
7 нерукотворный
-ая; -оевысок.кеше кулы белән эшләнмәгән; кеше кулы белән эшләнерлек булмаган -
8 в
предлог; = во1) с вин. п. (на вопрос "куда")...га, эченә2) с вин. п. (при обознач. предмета, в к-рый что-л. заключается, облекается)...га3) с вин. п. (при обознач. занятия, состояния)...га4) с вин. п. (при обознач. предмета, через к-рый совершается действие)...дан5) с вин. п. (на вопрос "когда", "во сколько")...да6) с вин. п. (при обознач., свойства, качества, количественного признака)...лы7) ...лыкка8) (при обознач. способа, характера действия)...га,... булыпсжаться в комок — йомарлану, йомарлам булып йомарлану
9) с вин. п. (при обознач. игры)10) с вин. п. (при указ. на сходство)...га11) с предл. п. (на вопрос "где")...да, эчендә12) с предл. п. (на вопрос "когда")...да13) с предл. п....лы14) с предл. п. (при обознач. предмета, к-рый находится на ком-чём-л.)...дан; белән15) с предл. п. белән...ган16) с предл. п. (при указ. на кратность чисел, величин)•- остаться в дураках
- в случае, если... -
9 лицо
с1) бит, йөз, чырайзнать (кого-л.) в лицо — күреп белү
2) перен. ( индивидуальность) йөзне иметь своего лица — үз йөзе булмау, шәхси йөзе булмау
3) ( человек) шәхес, кешеюридическое лицо — юридик шәхес (хокуклары һәм бурычлары булган оешма, предприятие, учреждение)
4) тышкы (өске, алгы) як5) грам. зат•- в лице- в лицо
- лица нет
- лицом в грязь не ударить
- лицом к лицу
- на лице написано
- не к лицу
- от лица
- перед лицом
- повернуться лицом
- встать лицом
- прямо в лицо
- с лица не воду пить
- смотреть в лицо
- глядеть в лицо
- стереть с лица земли
- смести с лица земли -
10 не
I частица1) отриц. при гл....ма2) при неопр. ф. гл....а алмау3) ( при противопоставлении) түгелне брат, а друг — абыйсы (энесе) түгел, ә дусты
4) (при неопределённом, неполном отриц.) түгелпиджак не пиджак, пальто не пальто — пиджак дисәң пиджак түгел, пальто дисәң пальто түгел
5) (при выраж. утвердительного знач.)...ме6) (при огранич. утверждении)не без —...мыйча түгел, шактый...п
чуть (едва) не... — аз гына...мау, аз гына,...мый калу,...а язу
он едва не погиб — ул аз гына һәлак булмый калган, ул һәлак була язган
едва ли не... —...мавы шикле;...вы бик мөмкин
•- не то..., не то...
- не только
- не только..., но и...
- не что иное как...
- тем не менее
- хотя и не..., но... II(всегда ударное, в сочет. с предлогами является отделяемой частью мест. "некого", "нечего") юкне к кому и некому приехать — килерлек кеше дә, килә торган кеше дә юк
-
11 грамотный
-ая; -ое1) грамоталы, укый-яза белүче, укый-яза белә торган2) ( не содержащий ошибок) хатасыз язылган, грамоталы язылган (мәс. хат)3) ( знающий) белемле, мәгълүматлы4) ( умело выполненный) җиренә җиткереп эшләнгән, дөрес эшләнгән -
12 считать
I несов.1) (кого-что и без доп.) санау2) (что) и без доп. (производить расчёты) санау, хисаплау3) ( что) исәпләү4) ( что) (принимать за начало отсчёта) санау, саный башлау, исәпли башлаучерез год, считая с этого дня — бүгеннән [саный] башлап бер елдан
5) ( кого-что) исәпләү, хисаплау, санау, уйлаусчитаю, что ты не прав — син хаклы түгел дип исәплим
•••II сов.считать дни (часы, минуты и т. п.) — көннәрне (сәгатен, минутын) исәпләү ( түземсезлек белән көтү)
( что) чагыштырып уку, чагыштырып укып чыгу -
13 громогласный
-ая; -оекаты тавыш белән...; бөтен кеше ишетерлек... -
14 дуэль
жа) дворян-буржуаз җәмгыятьтә берсенең чакыруы буенча ике кеше арасында булган атышу яки кылыч белән сугышуб) перен. ике кеше арасындагы ярыш -
15 звёзд с неба не хватает
акылга таман кеше; арты белән киртә җимерми, гадәти кеше -
16 простой смертный
-
17 сердцевед
м; шутл.кеше күңелен аңлаучы, кеше күңелен яхшы белүче -
18 склеротик
м; разг.склероз белән авыручы кеше, склероз авырулы кеше -
19 вольный
-ая; -ое1) ирекле, азат; бәйсез2) иркен3) уст. ( свободолюбивый) хөр..., азатлык...ы4) ( нескромный) тәкәллефсез, тыйнаксыз, тәртипсез5) ( не ограниченный нормами) ирекле, ирекле рәвештә, чикләнүсез6) уст. ( частный) ирекле, хосусый7) ихтыярлы, үз ихтыяры белән эшләнгән•- вольные упражнения
- вольный город
- вольный перевод
- вольный стих
- на вольном воздухе -
20 медалист
м
См. также в других словарях:
белә — иск. бәйл. 1. Бергәлекне, юлдашлыкны белдерә 2. Нин. б. объектка яки үзара мөнәсәбәтне аныклаганда кулл. дөнья б. танышу 3. туган көн б. котлау ашыгулык б. ялгышу акка буялу б. карга агармас уку б. тиз үтәр кыш йомыш б. килдем 4. саклык б. эшлә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
белән — иск. бәйл. 1. Бергәлекне, юлдашлыкны белдерә 2. Нин. б. объектка яки үзара мөнәсәбәтне аныклаганда кулл. дөнья б. танышу 3. туган көн б. котлау ашыгулык б. ялгышу акка буялу б. карга агармас уку б. тиз үтәр кыш йомыш б. килдем 4. саклык б. эшлә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
беләмән — Үзен белемлегә санаучы, минбеләмлекле кеше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шаяру — 1. Уйнау. күч. Мавыгу 2. Шаярту (4) 3. Уйнап көлеп кенә, кызык, мәзәк өчен сөйләү (яки эшләү). күч. Уйнау, җиңел карау, игътибар итмәү алар белән шаярырга ярамый 4. Үзен күтәренке күңелле тоту, җор теллелек күрсәтү 5. Берәр кеше белән булышу, аңа … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төзүче — и. 1. Берәр төрле корылма салучы, коручы кеше; төзелеш белән җитәкчелек итүче архитектор, инженер яки төзелештә катнашучы эшче 2. күч. Иҗади эш, иҗади акыл белән (матди яки рухи байлыклар һ. б. ш.) тудыручы, барлыкка китерүче кеше яңа тормыш… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
фанат — и. Берәр спорт төре, эстрада ансамбле, атаклы кеше һ. б. ш. белән фанатикларча мавыгучы кеше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мәсәл — Кешеләргә, кеше тормышына киная белән хайваннар яки җансыз әйберләр тур. сөйли торган, күбесенчә вәгазь, үгет нәсихәт белән тәмамланган кыска шигъри хикәя … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
рекордист — 1. РЕКОРДЧЫ – Рекорд куйган спортчы. Җитештерүдә иң югары нәтиҗәгә ирешкән кеше 2. Рекордизм белән мавыгучы спортчы 3. Хуҗалык өчен кирәкле уңай сыйфатлары белән рекорд алган, югары күрсәткечләр биргән йорт хайваны … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
атлет — 1. Цирк артисты, профессиональ көрәшче. күч. Таза гәүдәле, физик көчле кеше 2. Атлетика белән шөгыльләнүче спортчы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тренер — Спорт күнегүләренә җитәкчелек итүче кеше; тренировка ясату белән шөгыльләнүче … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
арслан — Кеше исеме, арыслан дигән җәнлек белән бутап язмаска! … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге